Σειρά: Τα κλασικά μας διηγήματα
Δέντρα δεν υπάρχουν μόνο στη στεριά, αλλά και στα βάθη της θάλασσας! Όπως το Γιούσουρι, ένα δέντρο θεριό κρυμμένο στα βάθη της, στοιχειωμένο και τόσο δυνατό, που όσοι επιχείρησαν στο διάβα του χρόνου να το ξεριζώσουν δεν τα κατάφεραν! Για αυτό το Γιούσουρι άκουγε από μικρός ο Γιάννος ο Γκάμαρος, και σαν μεγάλωσε κι έγινε θαλασσινός, το ‘βαλε σκοπό στη ζωή του να το κόψει, δείχνοντας σε όλους την ανδρεία του. Πόσο δύσκολο όμως είναι να το βρει μέσα στην απεραντοσύνη της θάλασσας και πόσο θάρρος χρειάζεται να το αντιμετωπίσει, σε πείσμα όλων όσων τον αποτρέπουν από αυτό; Θα καταφέρει άραγε να το νικήσει και να επιστρέψει νικητής στο νησί του; Ο ανθρωπιστής Ανδρέας Καρκαβίτσας, στο διήγημα αυτό από τα «Λόγια της Πλώρης», συνθέτει ζωντανές εικόνες της σκληρής ζωής των θαλασσινών μας ψυχογραφώντας τους και προβάλλοντας μια συμπάθεια για όλους αυτούς που μοχθούν και παλεύουν με τα στοιχειά της φύσης χωρίς ανταμοιβή και αναγνώριση. Ας ζήσουμε κι εμείς την περιπέτεια του Γιάννου κι ας παλέψουμε μαζί του για να νικήσουμε το Γιούσουρι. Γιατί πάντα αξίζει να ονειρευόμαστε και να προσπαθούμε για ένα καλύτερο αύριο, όσο αδύνατο κι αν φαίνεται!
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά της Ηλείας (1865), πρωτότοκος γιος της πολύτεκνης οικογένειας του Δημήτρη Καρκαβίτσα και της Άννας Σκαλτσά. Μετά τα πρώτα του γράμματα πήγε Γυμνάσιο στην Πάτρα, όπου μελέτησε κυρίως επτανήσιους λόγιους και πεζογράφους της Α' Αθηναϊκής Σχολής, ενώ γνωρίστηκε με τον Α. Βαλαωρίτη. Το 1883 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί γνώρισε τον Κ. Παλαμά, τον Κ. Χατζόπουλο και τον Γ. Ξενόπουλο. Την περίοδο εκείνη έληξε και η σχέση του με την Ιολάνθη (Γιούλη) Βασιλειάδη η οποία παντρεύτηκε πλούσιο Αθηναίο, γεγονός που συνετέλεσε στην έμπνευση της ηρωίδας της «Λυγερής» (1896), ενώ ο ίδιος δεν ξαναερωτεύτηκε ποτέ στη ζωή του. Το 1885 δημοσιεύεται το πρώτο του διήγημα «Η Ασήμω» στο περιοδικό «Εβδομάς» του Δ. Καμπούρογλου και συνεχίζει με άλλα διηγήματα, νουβέλες, άρθρα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις και λαογραφικά κείμενα, στα «Εκλεκτά Μυθιστορήματα» του Χιώτη και στην «Εστία». Το 1886 αρρώστησε στα Λεχαινά από ελονοσία και πνευμονία. Το 1888 τελείωσε την ιατρική και το ίδιο έτος επισκέφθηκε τη Δωρίδα και τη Παρνασσίδα για να συλλέξει λαογραφικό υλικό για τα διηγήματά του, όμως πάλι αρρώστησε από πνευμονία. Υπηρέτησε ως γιατρός στον στρατό και στο εμπορικό ναυτικό, με αποτέλεσμα να ταξιδέψει σε πολλά μέρη. Το 1889 κατατάχθηκε στον στρατό υπηρετώντας σε Αθήνα, Λάρισα και Μεσολόγγι όπου γνώρισε τις άθλιες συνθήκες ζωής της υπαίθρου, εντυπώσεις τις οποίες αξιοποίησε αργότερα στη νουβέλα του «Ο ζητιάνος» (1897). Το 1891 διορίστηκε υγειονομικός γιατρός στο ατμόπλοιο «Αθήναι» ταξιδεύοντας από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο, συλλέγοντας υλικό και εμπειρίες από τις οποίες εμπνεύστηκε το ταξιδιωτικό του ημερολόγιο «Σ' Ανατολή και Δύση» και τη συλλογή διηγημάτων «Λόγια της πλώρης» (1899), ένα από τα κορυφαία έργα του. Ταυτόχρονα συνέχισε να δημοσιεύει διηγήματα σε περιοδικά και εφημερίδες. Το 1895 τελείωσε στην Άμπλιανη Ευρυτανίας, άλλο ένα από τα κορυφαία έργα του, τη νουβέλα «Ο Ζητιάνος» (1896) και άρχισε να γράφει τον «Αρματολό» (ημιτελές μυθιστόρημα, 1906).
Αν και ο Καρκαβίτσας άρχισε να γράφει στην καθαρεύουσα τη δεκαετία του 1890, έκανε στροφή προς τη δημοτική υποστήριζοντας σθεναρά το κίνημα των δημοτικιστών. Η γραφή του είναι γεμάτη με παραστατικότητα και δύναμη αντλώντας έμπνευση και ψυχογραφώντας τον λαϊκό άνθρωπο στον οποίο συμπαραστέκεται, ενώ ταυτόχρονα προβάλει κοινωνικά προβλήματα της εποχής του. Το 1898 πήρε το 1ο βραβείο με το διήγημα «Πάσχα στα πέλαγα» στον διαγωνισμό διηγήματος της «Εστίας». Το 1903 δημοσιεύεται «Ο αρχαιολόγος» (1903), ενώ ο ίδιος σταδιακά αρχίζει να ασχολείται κυρίως με την πολιτική και την προώθηση της δημοτικής γλώσσας, αρθογραφώντας στην Ακρόπολη, στον Χρόνο και στον Νουμά. Πήρε μέρος στην ίδρυση της εταιρίας «Η Εθνική Γλώσσα» (1905) και της Λαογραφικής Εταιρίας του Ν. Πολίτη (1908). Το 1910 συμμετείχε στην ίδρυση του «Εκπαιδευτικού Ομίλου» για την αναμόρφωση της Παιδείας, μαζί με τον Ι. Δραγούμη, τον Λ. Μαβίλη κι άλλους. Το 1911 του απονεμήθηκε για τη λογοτεχνική του προσφορά το παράσημο του Αργυρού Σταυρού. Συμμετείχε στο κίνημα στο Γουδί (1909) και στους Βαλκανικούς πολέμους, ενώ όταν το 1916 αντέδρασε στο κίνημα του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, αποστρατεύτηκε και εξορίστηκε στη Μυτιλήνη. Επανήλθε το 1920 και δύο χρόνια μετά ζήτησε την αποστράτευσή του. Τότε ανέλαβε μαζί με τον Επ. Παπαμιχαήλ τη συγγραφή και επιμέλεια του Αναγνωστικού της Γ΄, Δ΄ και Ε΄ Δημοτικού. Το 1922 συγκέντρωσε σε δύο τόμους παλαιότερα διηγήματά του: «Διηγήματα για τα παλληκάρια μας» και «Διηγήματα του γυλιού». Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας μαζί με τον Αλ. Παπαδιαμάντη και τον Γ. Βιζυηνό υπήρξαν μεγάλοι εκπρόσωποι της ηθογραφίας, ενώ ήταν και ο κύριος εκπρόσωπος του νατουραλισμού στη νεοελληνική λογοτεχνία. Όμως οι κακουχίες των ταξιδιών είχαν ήδη επιδεινώσει την υγεία του. Πέθανε το 1922 σε ηλικία 57 ετών από φυματίωση του λάρυγγα και πικραμένος από την αποτυχία της «Μεγάλης Ελλάδας» και της Μικρασιατικής Καταστροφής που επακολούθησε. Σύντροφός του σε αυτά τα τελευταία χρόνια ήταν η Δέσποινα Σωτηρίου.
Λίγα λόγια για τους δημιουργούς
Ο Διονύσης Λεϊμονής γεννήθηκε στο Αιτωλικό και σήμερα ζει και εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στον Βόλο. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Ιωαννίνων, κάτοχος πιστοποιητικού κατάρτισης στη Δημιουργική Γραφή (Α.Π.Θ.) και απόφοιτος του Τμ. Δημιουργικής Γραφής του Ε.Α.Π. Η μεγάλη του αγάπη για το βιβλίο τον οδήγησε στη δημιουργία της λογοτεχνικής ραδιοφωνικής εκπομπής «Μιλάμε για το βιβλίο» και στην ενεργό συμμετοχή του σε διάφορους οργανισμούς, όπως στην ΙΒΒΥ (Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου), στο Κε.Βι.Μα.Συ. (Κέντρο Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων) και στον Συνδέσμο Γραμμάτων και Τεχνών Θεσσαλίας. Ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα προωθώντας τη φιλαναγνωσία με συμμετοχή σε διοργανώσεις εκδηλώσεων για το βιβλίο, σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής και παρουσιάσεις βιβλίων. Ασχολείται επίσης με την αρθρογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά. Από πολύ νωρίς στράφηκε στη συγγραφή παιδικών και νεανικών διηγημάτων. Το «Τέταρτο Αλογάκι» (Πατάκη, 2017), βραβεύτηκε στην ψηφοφορία αναγνωστών του Public (Παιδική λογοτεχνία). Άλλα έργα του: «Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ» (2007), «Το Μυστικό της Δαγκάνας (Π.Ι.Τρ. Κύπρου, 2009), «Το Χαμένο Ταίρι» (Ακρίτας/Eν Πλω, 2009), «Τα Τίμια Δώρα» (Ήρα, 2013), «Δέκατο Έβδομο Κιβώτιο» (Πατάκης, 2014), «Δημιουργική Γραφή στην Α΄, Β΄ και Γ΄ Τάξη Γυμνασίου» (Γράφημα, 2018), «Ο Θαλασσοσφυριχτής» (Αρτέον Εκδοτική, 2018), «Το παιδί με τη Φουστανέλα» (Αρτέον Εκδοτική, 2020), «Άρωμα Ευγένειας» (Νάμα, 2022), «Τα κλασικά μας διηγήματα» (διασκευή σειράς, Αρτέον Εκδοτική, 2021-2025). Επίσης, έχει συμμετάσχει με ποιήματα και πεζά σε συλλογικές εκδόσεις και ανθολογίες.
Ο Ραφαήλ Ελκάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1997 και από μικρός αγάπησε τη ζωγραφική. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ωστόσο τον κέρδισε το πάθος του για την εικονογράφηση, καθώς και για τη βυζαντινή μουσική την οποία γνώρισε στα φοιτητικά του χρόνια. Έτσι απέκτησε μια θέση στην καρδιά του, δίπλα στη ζωγραφική. Έχει συμμετάσχει σε εικονογραφημένες εκδόσεις σαν συνεργάτης και έχει εικονογραφήσει τις εκδόσεις: «Επιτέλους Κυριακή!» (Εκδόσεις Μυριόβιβλος, 2007), «Το κορίτσι που ζωγράφιζε τον άνεμο» (Αρτέον Εκδοτική, 2024).
